Gdy wpiszemy w internecie nazwisko inżyniera Wernera Sobek, na pierwszym miejscu otrzymamy wynik dotyczący niemieckiego architekta, obecnie profesora architektury w Stuttgarcie. Jednak wcześniej działającą osobą o tym samym imieniu i nazwisku był katowicki inżynier. Niestety, wyniki Google czy Instagrama całkowicie pomijają naszego wynalazcę.
Dopiero strona testing.pl należąca do katowickiego Biura Techniczno-handlowego Testing wylicza nazwisko naszego racjonalizatora, a zarazem członka zarządu BTH Testing.
Polski wynalazek w dziedzinie ultradźwiękowego pomiaru grubości
Ciekawostka: Pierwszy na świecie grubościomierz ultradźwiękowy (pierwotnie ze wskaźnikiem zegarowym) został opracowany, skonstruowany i wyprodukowany w Polsce 1967 roku przez zespół technologów z Urzędu Dozoru Technicznego w Katowicach, pod kierownictwem mgr inż. Wernera Sobka. Niedługo potem – na podstawie informacji technicznych uzyskanych z Polski – grubościomierz ultradźwiękowy został wyprodukowany przez niemiecką firmę Krautkramer, która upowszechniła ten polski wynalazek na światowych rynkach.
Angielskojęzyczna strona uczciła polskiego wynalazcę, a polska?
Co ciekawe po raz drugi, angielskojęzyczna strona Wikipedii podaje jako wynalazcę grubościomierza ultradźwiękowego pana Wernera Sobka z Katowic. https://en.wikipedia.org/wiki/Ultrasonic_thickness_measurement
Natomiast polskojęzyczna strona Wiki o grubościomierzu, podaje że pierwszy taki przyrząd zwany wówczas reflektoskopem opatentował Floyd Firestone (nie podano zasady jego działania), a od 1943 roku w USA wytwarzany jest komercyjnie. Można doszukać się pewnej zgodności, z tym że wynalazek Wernera Sobka dotyczy ultradźwiękowego grubościomierza ze wskaźnikiem zegarowym. Jako źródło podaje się zwykle pozycję książkową Warrena Perry Masona, Physical Acoustics: Principles and Methods, na przykład źródło: https://www.gettextbooks.co.uk/author/Warren_Perry_Mason
Strona Olympus z kolei pisze o tym że:
Propagację fal dźwiękowych w powietrzu i innych ośrodkach badano już w XIX wieku, ale wprowadzenie przyrządów (mierniczych) ultradźwiękowych wymagało postępu elektronicznego, który nastąpił na początku XX wieku, w tym opracowania lampy katodowej. Pomysł wykorzystania fal ultradźwiękowych do badania wewnętrznej struktury materiałów został po raz pierwszy zbadany w latach dwudziestych XX wieku, a pierwszy konkretny patent w dziedzinie ultradźwiękowych badań nieniszczących pochodzi z 1931 roku. Reflektostop został opatentowany przez profesora Floyd Firestona z University of Michigan w 1940 roku, natomiast rozwój sonaru podczas II wojny światowej jeszcze bardziej rozwinął tę dziedzinę. W latach 50-tych przyrządy komercyjne stały się powszechnie dostępne.
Jakie tryby pracy są dostępne w przypadku współczesnych grubościomierzy?
Podstawowym trybem jest puls-echo. Najprostszy, skuteczny tryb w przypadku materiałów jednorodnych, niepokrytych powłoką nawierzchniową. Mierzy się odległość od powierzchni przetwornika do granicy gęstości materiału. Zakresy pomiarowe: od około 0,6 mm do 500 mm.
Tryb echo-echo wykorzystuje wielokrotne odbicie fali od dolnej i górnej granicy gęstości. Ignoruje się tu grubość pokrycia do 2 mm. Ten tryb umożliwia pomiar grubości elementów i materiałów pokrytych. Zakresy: 2,54 mm (1/10 cala) do 20 mm.
Niektóre źródła wyróżniają jeszcze odmianę Plus-echo czyli Interface-echo. Zwiększoną dokładność pomiaru uzyskuje się poprzez pomijanie grubości żelu sprzęgającego.
Tryb „przez farbę” Trough-Paint– umożliwia on pomiary grubości materiału z powłoką ochronną lub warstwą korozyjną – z pominięciem grubości pokrycia; wykorzystywane jest matematyczne odliczenie grubości pokrycia.
Niezbędną kalibrację mierników grubości wykonuje się za pomocą bloków kalibracji, czyli wzorników.